نقشه خوانی از اصول اولیه و مفاهیم پایه ای در تمام زمینه های کاری در رشته مهندسی عمران است ، به بیانی ساده تر نقشه خوانی الفبای فعالیت در تمام زیرشاخه های این رشته محسوب می شود.
همانطور که می دانید برای شروع متره قبل از هر چیز باید نقشه ها به دقت مطالعه و بررسی شود. در حقیقت یک مهندس مترور باید با دید باز به نقشه نگاه کند تا اگر نقشه از لحاظ اجرایی مشکل داشته باشد آن را به مراتب بالاتر گزارش دهد.
برای همین از یک مترور (در بخش ابنیه) انتظار میرود که :
1: توانایی تشخیص جزئیات سازه را داشته باشد تا با استخراج جزئیات متره دقیقتری انجام شود.
2: توانایی استفاده از محورهای نقشه را برای آدرس دهی متره داشته باشد.
3: در نگاه اول بتواند کاستی های نقشه را تشخیص دهد .
4: به مقیاس ها تسلط کافی داشته باشد که اگر نیاز بود عددی از نقشه استخراج شود به استفاده از مقیاس آن عدد را برداشت کند.
5: توانایی تشخیص کد های ارتفاعی را در نقشه های سازه ای و معماری داشته باشد.
6: بتواند تعداد مشابه هر فعالیت را تشخیص دهد که با استفاده از مشابه گیری متره سریع تر و خواناتری داشته باشد.
7: در صورت وجود، بخش "توضیحات فنی" نقشه را به دقت مطالعه کند که اطلاعاتی از قبیل عیار بتن، سیمان، جنس میلگرد، ... را برای شروع متره کردن برداشت کند.
برای مثال فرض کنید به عنوان یک مترور قرار است فونداسیون پلان زیر را متره کنید . با تسلط بر نقشه خوانی باید موارد زیر از نقشه استخراج شود :
1: ابتدا باید بتوانیم محور های نقشه را تشخیص دهیم و محور هایی که دارای جزئیات مشابه هستند را با هم محاسبه کنیم.
2: برای محاسبه مقدار خاکبرداری، باید طول، عرض و ارتفاع خاکبرداری از نقشه استخراج شود.
3: برای محاسبه مقدار بتن مگر، باید طول، عرض و ارتفاع بتن مگر از نقشه استخراج شود.
4: برای محاسبه مقدار قالب بندی، باید طول و ارتفاع قالب ها از نقشه استخراج شود.
5: برای محاسبه آرماتور بندی باید طول و قطر میلگرد های مصرفی از نقشه استخراج شود.
6: برای محاسبه بتن ریزی فونداسیون نیز باید طول، عرض و ارتفاع بتن فونداسیون از نقشه استخراج شود.
اینجاست که اهمیت نقشه خوانی و تسلط بر آن برای برداشت جزء به جزء مشخصات سازه مشخص می شود.
همانطور که میدانیم نرم افزاراستاندارد نقشه ها اتوکد است که عموما فایل نقشه ها در قالب این نرم افزار ارائه میشود. پس یکی از ملزومات نقشه خوانی تسلط به کار کردن با این نرم افزار است.
پس به عنوان یک مهندس مترور باید و باید به نرم افزار اتوکد مسلط باشیم تا بتوانیم با نقشه خوانی دقیق ابعاد ، اندازه ها و احجام را از نقشه استخراج کنیم.
در مطالب بعدی به بررسی استفاده از اتوکد و نحوه استفاده از آن در متره و برآورد خواهیم پرداخت.مهندس امین باقری