• یکی از جذاب‌ترین زمینه‌های شغلی برای یک مهندس عمران فعالیت به‌عنوان سرپرست یا کارشناس دفتر فنی در پروژه‌های عمرانی می‌باشد. این سمت باوجود داشتن جذابیت، حساسیت و اهمیت زیادی دارد، به‌گونه‌ای که استاد بزرگوار مهندس مسعود مهذب بلاغی دفتر فنی را به «قلب پروژه» تشبیه نموده است.
• در کنار تمام پیش‌نیازهای لازم، یکی از ملزومات فعالیت به‌عنوان کارشناس دفتر فنی در دفاتر فنی واحدهای پیمانکاری، مهندسین مشاور و کارفرماها تسلط کافی به دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های ابلاغی مرتبط توسط سازمان برنامه‌وبودجه و ارگان‌های ذی‌ربط می‌باشد. درک صحیح و تفسیر درست محتوای دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های مذکور یک مهارت محسوب می‌شود. با توجه به این‌که دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها دارای ادبیات و اصطلاحات منحصر بفردی هستند بنابراین لازم است که شما به‌عنوان کارشناس یا سرپرست دفتر فنی مهارت لازم برای درک درست مفاهیم و مفاد و همچنین کاربرد آن‌ها را کسب نمایید تا بتوانید از عهده وظایف شغلی این سمت به‌خوبی برآیید. برای این منظور یک کارشناس دفتر فنی باید به‌صورت مستمر بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها را به‌دقت مطالعه کند. لازم نیست که ما به‌عنوان عوامل دفتر فنی تمام دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های ابلاغی را مطالعه کنیم، بلکه صرفاً فهرست‌بهای مبنای پروژه، بخشنامه‌های تخصصی مرتبط با زمینه فعالیت خودمان و یک سری بخشنامه‌های عمومی همچون آنالیز، تعدیل، سرجمع، دامنه مناسب‌ترین پیشنهاد قیمت و همچنین شرایط عمومی و خصوصی پیمان و ... را به‌خوبی یاد بگیریم کافی است. شایان‌ذکر است که صرف مطالعه نمی‌توانیم این تسلط را کسب کنیم بلکه باید تلاش نماییم تا به‌صورت عملی آن‌ها را به کار بریم.
• هراندازه کارشناس دفتر فنی توانایی بالایی در استفاده و پیاده کردن این دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها در پروژه‌های زمینه فعالیت خود داشته باشد به همان اندازه کار خود را با تخصص بالاتری دنبال خواهد کرد و به‌تبع آن می‌تواند در سمت سرپرست دفتر فنی فعال بوده و درآمد بالایی را کسب نماید. اشرافیت بیشتر واحد دفتر فنی به محتوای بخشنامه‌های نافذ در قراردادها باعث خواهد شد تا به حقوق قانونی خود چه به‌عنوان پیمانکار، چه مشاور و چه کارفرما واقف باشیم و به‌درستی احقاق حق نماییم.
• شایان‌ذکر است که با توجه به ادبیات خاص دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها، باوجود مطالعه دقیق گاهی اوقات در خصوص تعبیر و تفسیر محتوای آن‌ها دچار سردرگمی می‌شویم که در این حالت بهترین راه‌حل ممکن برای رفع ابهامات پیش‌آمده استعلام از ارگان صادرکننده بخشنامه می‌باشد. همچنین یکی از مراجع خوب در خصوص ابهامات بخشنامه‌های ابلاغی سازمان برنامه‌وبودجه، قسمت «پرسش و پاسخ متداول» موجود در سایت نظام فنی و اجرایی کشور می‌باشد که در این بخش نیز می‌توانیم پاسخ برخی سؤالات خود را در خصوص بخشنامه‌ها پیدا کنیم. توصیه می‌شود که از مطالعه سؤال‌های مطروحه در قسمت مذکور نباید غافل بود.
• نکته حائز اهمیت این است که یک کارشناس دفتر فنی بایستی اطلاعات خود را بر اساس آخرین بخشنامه‌های ابلاغی مربوطه بروز نماید و لازمه این امر این است که به‌صورت مداوم با مراجعه به سایت نظام فنی و اجرایی کشور و ارگان‌های ذی‌ربط از آخرین وضعیت بخشنامه‌های ابلاغی اطلاع پیداکرده و همواره تغییرات بخشنامه‌ها را دنبال نماید.
بنا به اهمیت و ضرورت کسب مهارت کاربرد دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها برای دفاتر فنی در پروژه‌های عمرانی بر آن شدیم تا به‌تدریج در این قسمت از سایت ضمن یادآوری محتوای دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های صادره توسط سازمان برنامه‌وبودجه کشور، مفاهیم، اصطلاحات و نکات مهم آن‌ها را بحث و بررسی نماییم.
مهندس مریم واحدی
بخش بعدی این مقاله را از اینجا مطالعه کنید.