تا به امروز دوستان بسياري، از ما به‌صورت انفرادي سؤال مي‌کردند و ما نيز اين سؤالات را به‌صورت خصوصي پاسخ مي‌داديم؛ اما ازآنجاکه تعداد زيادي از اين سؤالات، تکراري مي‌باشند، تصميم گرفتيم طي دوره‌اي جديد، اين سؤال و جواب را با ساير عزيزان به اشتراک بگذاريم.
اين سؤالات ممکن است براي شما نيز در طول مسير کاري‌تان، براي هرکدام از شما نيز به وجود بيايد، پس توصيه مي‌کنيم حتماً در طول اين دوره فوق‌العاده، با ما همراه باشيد.
سؤال 1 ) آيا مجري ذيصلاح نيز مي‌تواند از بيمه‌نامه مسئوليت مهندسي استفاده کرده و مسئوليت خود را بيمه نمايد؟
پاسخ ) همان‌طور که قبلاً نيز گفته‌شده است، متأسفانه هنوز بيمه‌نامه مشخصي براي پوشش مسئوليت‌هاي سنگين مهندسين مجري تدوين و ارائه نشده و ازآنجاکه در حوادث ساختماني، مهندس مجري يکي از افرادي است که عموماً درصد زيادي از تقصير را به خود اختصاص مي‌دهد، راه‌حل زير پيشنهاد مي‌شود:
مهندس مجري قبل از عقد قرارداد با مالک از ايشان بخواهد تا نام ايشان را نيز در بيمه‌نامه مسئوليت مدني کارفرما در قبال کارکنان به‌عنوان ساير بيمه‌گزاران اضافه نمايد. به اين صورت که مالک با مراجعه به دفتر نمايندگي بيمه‌اي که بيمه‌نامه خود را از آن خريداري کرده، درخواست مي‌نمايد که نام مجري را نيز به‌عنوان ساير بيمه‌گزاران اضافه نمايد (الحاقيه). البته بهتر است سقف پرداخت خسارات بيمه را نيز بالاتر ببريد تا در صورت وقوع حادثه، شرکت بيمه‌گذار خسارات وارده را تا سقف بالاتري پرداخت نمايد.
اين کار هزينه‌هايي دارد که مجري بايد پرداخت نمايد.
سؤال 2) ناظر پروژه‌اي هستم که مالک قصد جابجا کردن محل باکس پله را دارد، وظيفه ناظر در اين پروژه چيست؟
پاسخ ) همان‌طور که قبلاً نيز گفته شد، جابجايي آسانسور جزو آن دسته از تخلفاتي است که از جنبه سازه‌اي توسط ناظر سازه و از جنبه معماري توسط ناظر معمار بايد گزارش‌شده و تا زمان دريافت تأييديه از محاسب، برگه عدم خلاف از شهرداري و پرداخت جرائم مربوطه، نبايد پايان کار اين ساختمان امضاء شود.
نکته حائز اهميت اين موضوع آن است که بايد مهندسان ناظر مربوطه در موعد مقرر اين تخلف را گزارش نمايند.
سؤال 3 ) پيش روي ساختمان‌ها از کدام قانون تبعيت مي‌کند؟
پاسخ ) پيش روي ساختمان‌ها از مبحث چهارم مقررات ملي ساختمان و ضوابط معماري و شهرسازي هر شهر و استان که توسط کميسيون ماده 5 تهيه و ابلاغ مي‌شود تبعيت مي‌کند. مهندسين ناظر معمار، سازه و نقشه‌بردار بايد اين مورد را نيز به‌صورت اشتراکي باهم کنترل و تخلف موجود را در موعد مقرر يعني در زمان اجراي ريشه ستون‌ها در فونداسيون و يا برپايي اسکلت ساختمان فلزي، به مرجع صدور پروانه گزارش نمايد.
ناظران مربوطه مدنظر داشته باشند که اين تخلفات مي‌تواند تا مرز صدور حکم تخريب ساختمان توسط کميسيون ماده 100 نيز پيش رود و در صورت عدم گزارش کردن از طرف ناظران مربوطه، مي‌تواند براي ايشان محکوميت قضايي و حقوقي سنگيني را در برداشته باشد.
سؤال 4 ) مهندسين ناظر بايستي چه نکاتي را در دستور کارهاي خود، به مالک و مجري ابلاغ نمايند؟
پاسخ ) در فصل دوم پکيج گزارش‌نويسي به‌تفصيل در خصوص دستور کار و ساير مکاتبات مهندس ناظر صحبت کرديم؛ اما در اينجا و در پاسخ به سؤال اين دوست گرامي بايد عرض کنم: با توجه به متن صريح ماده 7 آيين‌نامه حفاظتي کارگاه‌هاي ساختماني و ساير قوانين جاري در حوزه ساخت‌وساز شهري، مهندسين ناظر بايد در هر مرحله از عمليات اجرايي ساختمان، نسبت به صدور دستور کارهايي که هم منطبق بر ضوابط فني حاکم در آن مرحله و قوانين ايمني موجود در آيين‌نامه‌ها مي‌باشد اقدام نمايد.
نکته: اين دستور کارها مي‌بايستي با در نظر گرفتن نکات زير صادر و ابلاغ شود:
الف) کاملاً روشن و واضح بوده و دقيقاً به آن موضوع خاص اشاره نمايد و از هرگونه کلي‌گويي خودداري گردد.
ب) منطبق بر قوانين و مقررات باشد و در حد امکان به متن قوانين هم اشاره شود.
پ) اجرايي بوده و تا حد امکان مسائل اقتصادي نيز در آن مدنظر قرارگرفته شده باشد.
ت) زمان ابلاغ آن، به‌گونه‌اي باشد که مجري وقت اجراي آن را داشته باشد. (ابلاغ دستور کارهايي که ازلحاظ زماني به زمان وقوع حادثه و يا اجراي عمليات تخلف دار نزديک باشد، ازلحاظ محاکم قضايي قابل استناد نخواهد بود).
ث) حتماً توسط مخاطب شما رسيد شده باشد. (مواردي که در رسيد بايد لحاظ گردد: اصل دستور کار به اينجانب... . در مورخه... . ابلاغ و تفهيم گرديد. امضاء و اثرانگشت)
سؤال 5 ) آيا نياز هست که تخلفات گزارش‌شده به مرجع صدور پروانه را به مالک نيز اطلاع دهيم؟
پاسخ ) همان‌طور که گفته شد مهندسين ناظر مي‌توانند در مراحل مختلف اجرايي که احساس مي‌کنند پيچيدگي‌ها و ظرافت خاصي وجود دارد، موارد موردنظر خود را طي دستور کارهايي به مالک و مجري طي دستور کار، ابلاغ نمايند. وقتي تمام موارد در دستور کار ابلاغ‌شده است، نيازي نيست تخلفات مختلف در هر مرحله توسط ناظر، به اطلاع مالک برسد.
نکته: اما در جهت همکاري با مالک مي‌توان معايب موجود را به مالک گوشزد کرده و بعد از اصلاح آن‌ها، طي گزارش بدون خلاف ديگري، به مرجع صدور پروانه اعلام شود که مالک تخلفات ذکرشده در گزارش قبلي را اصلاح نموده است.
مهندس علی بهرامیان بذل